Czym jest gospodarstwo ekologiczne i czy to się opłaci rolnikowi?
- Aktualności, Ekologia i zrównoważony rozwój
Autorka: mgr Martyna Marlikowska
Wsparcie merytoryczne: dr inż. Krzysztof Bartczak
Spis treści
Czym jest rolnictwo ekologiczne?
Zastanawiasz się, co to jest rolnictwo ekologiczne i z jakimi wymogami się wiąże? Już tłumaczymy. Przede wszystkim to produkcja żywności wytwarzana metodami ekologicznymi, przyjaznymi dla naszego środowiska. Istotne jest, aby w cyklu produkcyjnym ograniczać do minimum środki z systemu nieekologicznego. Zatem ekologiczny wymiar działalności to wysoka jakość żywności i różnorodność biologiczna osiągana dzięki praktykom korzystnym dla środowiska i wysokim standardom hodowli zwierząt.
Zanim rolnik zdecyduje się na kierunek EKO, powinien odbyć szkolenie wprowadzające, aby być świadomym pracy i działań, która będą go czekać. Ponadto istotne jest określenie rodzaju produkcji roślinnej, w jaki sposób i gdzie sprzedawać swoje produkty ekologiczne, czy warunki klimatyczne, wielkościowe i posiadane zasoby będą wystarczające, aby dokonać odpowiednich zmian.
Warto zacząć od układania płodozmianu z uwzględnieniem wymogów stawianych przez rolnictwo ekologiczne dotyczących np. regulacji zachwaszczenia upraw ekologicznych, prawidłowej uprawy ziemi za pomocą maszyn i narzędzi, czy też zamkniętego obiegu w produkcji zwierzęcej opartej na nawozach naturalnych i organicznych.
Czy warto przestawić się na gospodarstwo ekologiczne?
Jakie korzyści dla rolnika z przejścia na rolnictwo ekologiczne?
- Rolnik realnie wpływa na korzyść środowiska i zdrowia ludzi, w tym siebie samego, nie mając bezpośredniej styczności ze środkami ochrony roślin oraz sztucznymi nawozami.
- Możliwość sprzedaży upraw nawet za dwukrotnie wyższą cenę.
- Szansa skorzystania z dofinansowań dla gospodarstw ekologicznych lub w okresie konwersji na ekologiczne gospodarstwo.
- Perspektywa wymiany doświadczeń przy kontakcie z organizacjami związanymi z ekologiczną produkcją żywności, a także potencjał nawiązania współpracy.
- Opracowanie planu przestawienia na ekologiczne gospodarstwo rolne z pomocą ośrodków doradztwa rolniczego czy stowarzyszeń eko-rolników.
Jakie wyzwania dla rolnika w okresie konwersji na gospodarstwo ekologiczne?
- Szkolenie związane z wymogami i przepisami prawnymi związanymi z gospodarstwami ekologicznymi.
- Coroczne kontrole weryfikujące prawidłowość prowadzenia działalności ekologicznej i zachowania certyfikatu.
- Przejście 3-letniego okresu konwersji gospodarstwa na ekologiczne.
Gospodarstwo ekologiczne - jakie wymogi trzeba spełnić?
Wymogi konieczne do spełnienia podczas prowadzenia ekologicznej produkcji żywności to przede wszystkim:
- uprawa bez nawozów sztucznych, co wiąże się z zaplanowaniem płodozmianu w odpowiedni sposób,
- uprawa bez środków ochrony roślin,
- dbałość o dobrostan zwierząt hodowlanych i karmienie paszami ekologicznymi,
- przetwórstwo bez sztucznych substancji, konserwantów, antybiotyków, wzmacniaczy smaku, za to z uwzględnieniem takich metod jak: kwaszenie, pasteryzacja, marynowanie, suszenie czy mrożenie oraz używanie naturalnych barwników, zapachów, witamin, kwasów i zagęstników.
Jakie dofinansowania do gospodarstwa ekologicznego?
Od wielu lat funkcjonują programy dofinansowujące działalności ekologiczne na wielu polach, zaczynając od odnawialnych źródeł energii po dotacje na rozwój gospodarstw ekologicznych. Wciąż trwa program Rozwój Małych Gospodarstw wprowadzony przez ARiMR, w którym gospodarstwa ekologiczne mają szansę na 120 tys. zł dofinansowania. Istnieją firmy, które pomagają w otrzymaniu dotacji, takie jak np. EasyOZE.
Celem dofinansowań jest rekompensata za większe koszty wytwarzania produktów ekologicznych oraz mniejszy dochód z produkcji ekologicznej – mniej wydajnej acz wysoce jakościowej.
Certyfikaty dla rolnictwa ekologicznego
Już na poziomie unijnych przepisów określone są zasady i metody produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych. Produkty roślinne certyfikowane w zakresie rolnictwa ekologicznego mogą być jedynie oznaczone jako “eko”, “organic lub “bio”. Inne synonimy są jedynie chwytem marketingowym producentów chcących grać nie fair.
Aby rozpocząć przygodę ze zmianą na ekogospodarstwo, należy zgłosić się do jednostki certyfikującej, a ich lista znajduje się na stronach rządowych. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych udostępnia wiele szczegółowych informacji na ten temat.
Wielokrotnie podejmowana niebagatelna kwestia ochrony środowiska w ostatnich latach skłania do podejmowania działań w kierunku rozwoju wsi i ekologicznego zagospodarowania użytków rolnych pod uprawy rolnicze, uprawy sadownicze, uprawy zielarskie czy też uprawy warzywne – najwyższej jakości. Rolnikom decydującym się na prowadzenie ekologicznych upraw w gospodarstwach rolnych należy się uznanie i szerokie wsparcie na każdym etapie konwersji.
